Je winkelwagen is momenteel leeg!
De biologische wortels en evolutie van het menselijk gedrag
Als in een optimistisch scenario het gebruik van grijze stroom over tien jaar drastisch is afgenomen ten gunste van belastingvrije groene stroom, moet er voor de staat een alternatieve melkkoe gevonden worden. Dat kan ook door de energiebelasting op aardgas geleidelijk op te voeren tot een voor iedereen gelijk niveau van 6 cent/kWh energie inhoud.
Op dit moment produceren we ca 80 miljard m3 aardgas. Via allerlei constructies verdient de staat daar €12 miljard mee. Zelf gebruiken we ca 50 miljard m3 waarvan ca 12 miljard door de huishoudens die per m3 23 cent energiebelasting en BTW betalen. Dat levert de staat 2,8 miljard € per jaar op. Aardgas bevat 9 kWh/m3 zodat de heffing overeen komt met 2,5 cent /kWh. Circa 37 miljard m3 gas wordt belastingvrij in centrales gebruikt om 76 miljard kWh elektriciteit op te wekken. Minstens de helft van de energie inhoud van het gas gaat daarbij nutteloos de lucht in. De stroom gaat voor 75% naar de grotere verbruikers die nauwelijks belasting betalen terwijl een kwart via de belasting van de kleinverbruikers ca 4 miljard oplevert. De consumenten betalen dus direct 2,8 miljard over hun gasgebruik en indirect via stroom 4 miljard belasting op datzelfde aardgas. Dat is bij elkaar een belastingopbrengst van 1,5 cent per kWh oorspronkelijke energie inhoud.
Dat de stroomproducenten evenals de overige grootverbruikers nagenoeg geen energiebelasting over het gas betalen is van de zotte. Zouden we in 20 jaar de energiebelasting op aardgas voor iedereen optrekken naar 6 cent/kWh dan leverde dat de staat uiteindelijk 27 miljard/jaar. Zoveel is niet eens nodig en het zal ook nooit zo hoog oplopen omdat een dergelijk geleidelijk optrekken van het tarief tot enorme besparingen van het verbruik zal leiden. Bij de huishoudens zal het prikkelen tot vergaande isolatie maatregelen. Als we daarmee in 20 jaar een besparing kunnen bereiken tot de helft van ons gasverbruik dan wordt voor de huishoudens de hogere energiebelasting op gas gecompenseerd door lagere energiebelasting op stroom. De maatregel is dan koopkracht neutraal en geeft de bouwnijverheid een impuls. Ook bij de industrie zullen er maatregelen komen om minder energie te gaan gebruiken. Een vergelijkbaar beleid was uiterst succesvol bij de wet op de waterverontreiniging in de jaren 70 en bij de wet op afvalverwerking in de jaren 80 en 90. In plaats dat de stijgende kosten blindelings werden betaald, werden vervuilende processen aan de bron aangepakt. Minder vervuiling en meer hergebruik hebben de kosten voor afvalwater en verwerking van vast afval met meer dan 90 % teruggebracht.
Nederland verstookt overigens ook nog 8,5 miljoen ton steenkool per jaar waarin 55 miljard kWh energie zit. Ca 60 % van die energie gaat tijdens het opwekken van elektriciteit de lucht in. Steenkool draagt daarmee voor ca 22 % bij aan de elektriciteitsvoorziening, maar geeft per kWh opgewekte stroom wel twee keer zoveel uitstoot van CO2 als gas. Je zou verwachten dat de vervuiler betaalt en dat de energiebelasting vooral op kolen wordt geheven. Op dit moment is de belasting op steenkool € 14 per 1000 kg. Dat wil zeggen 0,22 cent per kWh energie inhoud, en de inkomsten voor de staat zijn slechts 0,1 miljard. Dit is niet gek maar absurd. Bij toename van stroomproductie uit wind en zon en een eerlijke belasting met 6 cent per kWh energie inhoud van de grondstof, zouden de kolencentrales binnen tien jaar niet alleen onrendabel maar ook overbodig worden.
Wat overblijft, is de sanering van het motorbrandstofgebruik. Hier verdient de staat nog ca 7 miljard per jaar aan accijns over 14 miljard liter benzine en diesel en die zou wegvallen indien alle auto’s op duurzaam opgewekte stroom zouden gaan rijden. Een liter brandstof bevat ongeveer 9 kWh energie. De belasting van gemiddeld 50 cent per liter is dus vrijwel gelijk aan 6 cent/kWh. Maar doordat bij het rijden ongeveer 80% als nutteloze warmte verloren gaat is er veel ruimte voor verbetering door elektrische aandrijving. Personenauto’s betalen per km gemiddeld 5 cent brandstof accijns en BTW en ongeveer 6 cent voor de benzine. Bij duurzaam opgewekte stroom van € 0,15/kWh en een verbruik van 0,2 kWh/km voor een elektrische personenauto worden de kosten voor de automobilist 3 cent per km. Dit biedt voldoende ruimte om via een km heffing van 5 cent de inkomsten voor de staat op pijl te houden terwijl de automobilist nog steeds goedkoper uit is. In 20 jaar zullen de auto’s met elektrische aandrijving steeds goedkoper worden en de markt veroveren. Om voldoende te kunnen leveren voor al het wegverkeer hebben we dan wel 25 miljard kWh/j meer duurzame stroom nodig. Dat hoeft geen probleem op te leveren als we daar de komende tijd 1 miljard per jaar in investeren, ofwel € 100 per elektrische auto.
Kortom de transitie naar duurzame energie kan zeer eenvoudig in een stroomversnelling gebracht worden door de energiebelasting voor iedereen op ca 6 cent per kWh energie inhoud van alle fossiele grondstof te brengen. Voor elektriciteit zou dat op korte termijn kunnen en voor gas geleidelijk. De brandstofaccijns zal moeten worden vervangen door een km heffing bij elektrische aandrijving.