Oermenselijk

Het aanmatigende toontje waarmee minister De Jager aan het handje van grote buur Duitsland de Grieken koeioneert, begint me te ergeren. Het is niet omdat ik altijd voor de zwakken wil opkomen, en zeker niet als ze het er zelf naar gemaakt hebben. Mijn ergernis komt eerder voort uit de arrogantie van de sterken en vooral als ze zich baseren op een verdraaiing van de feiten.

Zo worden de Grieken ervan beschuldigd dat ze op grote schaal de belastingen ontduiken. Foei! Hoe veel dat is, weet natuurlijk niemand want anders zou het geen ontduiken zijn. Maar enkele steekproeven onder de opvallend rijken toont dat er iets goed mis is. De Oostenrijkse professor Friedrich Schneider, heeft een poging gedaan om de omvang van de schaduw economie  in Europa te becijferen. Nederlanders en Duitsers zijn dan met 10,3 en 14,7 % inderdaad de brave jongetjes van de Euroklas. Portugezen en Spanjaarden zijn met 19,7 en 19,8 % een beetje stout en Italianen en Grieken zijn met 22,2 en 25,5 % de echte boefjes.

Maar dit zijn percentages van het BBP en in absolute getallen (als dollars) uitgedrukt blijkt dat de brave Nederlanders met 80 miljard de zaak net zo hard flessen als de ondeugende Grieken, terwijl de brave Duitsers met 488 miljard nog meer ontduiken dan de Italianen met 467 miljard zwart geld.

Het is maar hoe je het bekijkt. Percentages zeggen niet alles en het BBP zegt ook niet alles, Het is de toon die de muziek maakt en die toon van Rutte en de Jager ergert me ook over een ander thema.

Op aandrang van velen om iets aan de hypotheekrenteaftrek te doen, zeggen deze mannen doodleuk dat het grote voordeel voor de rijken al gecompenseerd wordt door de hoge inkomstenbelasting die deze stakkers moeten betalen. De Groningse professor Flip de Kam en Rens Trip van het CBS hebben de progressiviteit van ons belastingstelsel eens onder de loep genomen. Zij hebben niet alleen gekeken naar de inkomstenbelasting maar ook alle andere belastingen meegenomen. Dat zijn er nogal wat. De meeste zoals BTW, accijnzen, gemeentelijke belastingen, milieuheffingen en energiebelasting en motorrijtuigenbelasting zijn niet progressief. Wel progressief, maar negatief zijn de vele aftrekposten zoals de hypotheekrente die van de bovenste schijf gaan. Dan zijn er ook nog de nodige premies zoals voor de sociale lasten, de zorg en ziektekosten die niet progressief zijn. Volgens de twee rekenmeesters (De Gelderlander 15 februari) is het resultaat verbluffend. Alles bij elkaar genomen betalen alle inkomensgroepen ongeveer 42 %. Dat is dus eigenlijk een vlaktax en niet volgens het principe de sterkste schouders onder de zwaarste lasten. Stel dat we een echte progressieve belasting hadden en dat de mensen rondom ½ modaal in totaal 25 % lasten hadden, de middenmoot 40% en de allerrijksten met meer dan 3 x modaal 60 % van hun inkomen. Dat is een heel gecijfer, maar globaal genomen zouden de ca 150.000 huishoudens met meer dan 3 x modaal dan 2,5 miljard extra in het laatje brengen en de miljoen huishoudens met een inkomen rondom ½ modaal 2,5 miljard minder. Misschien is dat rechtvaardiger, maar het levert de staat niets op. Tenzij we daarmee de verlammende polarisatie tussen links en rechts opheffen en ons daardoor minder gaan richten op de vraag wie meer en minder heeft, maar op de vraag wat goed is voor de toekomst.

Zo zou het bijvoorbeeld beter zou het zijn om niet onze arbeid maar onze verkwisting te belasten. Eén dubbeltje op elke kWh elektriciteit opgewekt uit fossiele brandstoffen zou al 12,4 miljard opleveren. Dit zou de transitie naar duurzame energie een stimulans geven waarvan de hele economie opbloeit. Nu denkt u wellicht dat we al genoeg energiebelasting betalen. Dan vergeet u dat de grootverbruikers van fossiele energie hiervan nagenoeg vrijgesteld zijn. Aangezien die 70 % van onze energie opslokken, is er dus bij een eerlijke verdeling van de lasten 8,5 miljard te halen.

Nog leuker zou zijn als we de Grieken niet 130 miljard via een geblokkeerde rekening uitleenden om hun staatsschuld af te lossen, en tegelijk afdwingen om hun economie dood te bezuinigen, maar als Europa 130 miljard in het zonnige Griekenland investeerde om daar zonne energie centrales te bouwen, waarmee ze ons door levering van duurzame energie kunnen terug betalen. Van een regering die zich door klimaatsceptici laat gijzelen, mag je helaas niet te veel verstandige dingen verwachten.