Je winkelwagen is momenteel leeg!
De biologische wortels en evolutie van het menselijk gedrag
Een avondvullend TV programma over de Eurocrisis, waar vindt je dat? Gewoon bij Arte. Gratis uit de lucht geplukt, HD kwaliteit en informatiever dan 100 keer De Wereld draait door en Pauw en Witteman. Om over de rest van de pulp op het Nederlandse TV-net maar te zwijgen. Daardoor zag ik beelden van een sterk opkomende nieuwe economie zonder geld, waarvan elke econoom zou zeggen dat het niet kan bestaan.
Omdat de meeste landen in Europa tientallen jaren op te grote voet geleefd hebben, is er behalve een enorme schuldenberg ook nog een andere berg ontstaan. Deze berg bestaat uit goederen die we niet meer nodig hebben en ongebruikt in de schuur of op de zolder liggen. Nu de regeringen en de banken na tientallen jaren potverteren opeens de tering naar de nering willen zetten en de schuldenberg willen saneren, blijkt die tweede berg goed van pas te komen. Niet dat al die rommel voor goed geld verkocht kan worden, maar wel kan er met deze enorme berg goederen een levendige ruilhandel opbloeien. Voorwaarde is natuurlijk dat je vraag en aanbod bij elkaar kunt brengen maar daar blijken de wonderbaarlijke mogelijkheden van het internet opeens bijzonder nuttig. Behalve het stimuleren en samenbundelen van opstandelingen voor een revolutie kan dit net nog veel meer. Het is een beetje te vergelijken met het succes van Marktplaats.nl maar het gaat net een stap verder. In dit systeem wordt zelfs het geld overbodig en dat komt goed uit als je het niet hebt. Natuurlijk moeten ruilgoederen op een bepaalde waarde getaxeerd worden, maar de eenheden waarin dat gebeurt doen er niet toe. Je kunt betalen met een oude fiets of met een stofzuiger, het maakt niet uit. De geldloze goederenruil blijkt in landen zoals Griekenland en Spanje waar de veel te snelle bezuinigingen de reële economie volledig ontwricht hebben en grote hoeveelheden mensen helemaal geen geld hebben een overweldigend succes. In Spanje gaat men nog een stap verder door ook een alternatieve geldloze arbeidsmarkt op te zetten. Daar kan iedereen zijn kennis en ervaring, handkracht of denkkracht, kortom alles wat je als geschoolde arbeidsloze te bieden hebt, per uur inbrengen in ruil voor de dienst van iemand met een andere expertise. Het is een soort kruising tussen Linked in en Marktplaats.
Natuurlijk kan de ruilmarkt alleen bestaan dankzij de voorraad ongebruikte spullen ontstaan door overmatige consumptie uit het verleden. Ook de alternatieve arbeidsmarkt staat niet op eigen benen. Er moet een ongebruikte voorraad talent en werklust aanwezig zijn. De scholing tot vakmensen is ooit betaald net als de infrastructuur van wegen en woningen en het sociale vangnet en de ziekenhuizen. Van de omzet in de alternatieve nieuwe economie wordt echter niets afgeroomd. Geen belasting en geen sociale lasten. Deze alternatieve economie zal het probleem van de opgelopen staatsschulden dan ook niet oplossen. Toch zijn er een paar interessante voordelen. Allereerst maakt het een einde aan de enorme verspilling van goederen en talenten die nutteloos ergens liggen, zitten of rondhangen. Het verlies aan productiviteit tijdens een recessie wordt gecompenseerd. De alternatieve arbeidsmarkt blijkt ook buitengewoon flexibel. Geen contracten, geen langdurige verplichtingen en geen overhead of ontslagprocedures. Zowel de goederenruil als de ruil van diensten brengt geen milieuvervuiling of energiekosten met zich mee. Er zijn geen kosten voor reclame of bureaucratie en ook de vermaledijde banken spelen in deze wereld geen rol. Deze geldloze economie lijkt verdraaid veel op die waarvan Edward Bellamy in 1888 droomde toen hij de bestseller Looking Backwards schreef.
Tenslotte blijkt uit de ervaringen in Spanje en Griekenland dat de samenleving wordt herboren. Mensen vinden elkaar en maken contact. Ze worden saamhorig en creatief en voelen zich nuttig. De sociale geaardheid van de mens wordt herontdekt en blijkt zelfs in al deze financiële ellende en chaos een vorm van welzijn te kunnen geven die we haast waren vergeten.