Je winkelwagen is momenteel leeg!
De biologische wortels en evolutie van het menselijk gedrag
Na de uitbraak van Bokito weten we dat sommige mannen zelfs met een harem nog niet tevreden zijn. Maar wat heeft moedertje natuur er eigenlijk toe gebracht om bij sommige dieren het bezit van een harem tot norm te verheffen?
Het “harem”-model komt vooral voor bij de zoogdieren. Zogen betekent voor een moeder een dusdanige zware en langdurige investering in een zeer beperkt aantal nakomelingen. dat ze zeer zorgvuldig moet zijn bij het kiezen van de vaderlijke genen. Bij de meeste zoogdieren is dan ook alleen de allerbeste man goed genoeg en wordt alleen zijn zaad verdeeld over meerdere vrouwen. Om te bepalen wie de beste genen heeft, vechten de mannen onderling een zware kwaliteitsselectie uit, maar éénmaal een alpha-man, leveren ze zelden een bijdrage aan kinderzorg. De andere mannen worden verjaagd of lijden een gefrustreerd bestaan als tweederangs mee-eters. Om inteelt via bevruchting van z’n eigen dochters te voorkomen, komt in het harem-model de alpha-man meestal van een andere groep en bij veel soorten pleegt hij bij aankomst eerst kindermoord, zodat alle vrouwtjes zo snel mogelijk opnieuw door hem bevrucht kunnen worden. Hij wil absolute zekerheid over het vaderschap. De alpha-man is meestal groter en duidelijk herkenbaar. Het edelhert met het indrukwekkende gewei, een ram, de leeuw of de gorilla met de zilverrug zijn bekende voorbeelden.
Diverse zoogdieren zoals de wolven, wilde honden, olifanten, dolfijnen en walvissen vertonen een combinatie van het harem-model met een soort “mantelzorg”-model” door tantes. Bij slechts enkele zoogdieren komt een monogame relatie voor, waarbij de zorgtaak op de één of andere manier met de man wordt gedeeld. De Zuid-Amerikaanse tamarind aapjes (leeuwaapjes) vormen paren volgens het “babysit met buggy”-model, waarbij het mannetje het kind draagt zodat moeder de handen vrij heeft om extra veel eten te zoeken en het jong te zogen.
Een paartje gibbons (slingerapen) bezet gezamenlijk een territorium in een duurzame monogame relatie. Vroeger werd hun relatie als voorbeeldig beschouwd, maar sinds kort weten we beter. Als ze de kans krijgen, doen de mannen het met de buurvrouw en de relatie van het paar is nogal koel waarbij niet vaker dan eens in de twee jaar gepaard wordt als het jong het ouderlijk gebied verlaat. In dit “hypotheek”-model houdt niet de liefde maar het gemeenschappelijk grondbezit hen bij elkaar.
Bij andere solitaire zoogdieren zoals beren en orang oetan, komt de alpha-man van tijd tot tijd bij de dames op bezoek. Na een paar weken monogaam huwelijk gaat de man weer naar een ander adres. Hij verzorgt zijn harem volgens een “toerbeurt”-model. Dit model heeft het risico dat andere mannen hem voor kunnen zijn. Berenheren hebben daar een fijne neus voor en weinig respect voor kinderen van een ander. Als de vreemde meneer bij mamma op bezoek is, moeten jonge beren maken dat ze wegkomen en zich in een hoge boom verstoppen, anders gaan ze er onherroepelijk aan.
De orang oetan man werkt ook volgens dit toerbeurtmodel. De alpha-mannen hebben enorme vetkwabben rond het gezicht en een zware roep om hun komst van verre aan te kondigen. Ze zijn zwaar en traag maar wel uiterst beminnelijke en zachtaardige minnaars. De wittebroodsweken verlopen zeer romantisch waarbij de vrouwtjes tijdens langdurige paringen in de vreemdste hangstanden zichtbaar genieten. Deze goedaardige baas pleegt geen kindermoord. Dat zou ook niet kunnen want de kleintjes zijn veel sneller dan hij. De tweederangs volwassen mannen zijn gefrustreerd en blijven klein. Zij leven volgens het “sneaky fucker”-model. Door hun snelheid kunnen ze de voortvluchtige vrouwen inhalen zonder dat de grote mannen het zien en na een felle strijd volgt een wrede verkrachting.
Het sneaky fucker-model komt in vele variaties voor bij insecten, spinnen, vissen, vogels en zoogdieren. In mijn kippenren loopt een Columbian wyandotte haan tussen een harem van Barnevelders met bijbehorende haan. Geen schijn van kans zou je zeggen, maar schijn bedriegt want in het geniep pakt hij ze in het kippenhok als de andere haan buiten is. Bij de Blue-gilled sunfish bestaan ook twee soorten mannen. De ene is groot en kleurrijk en paait met zijn indrukwekkende postuur de vrouwtjes. De andere is klein met het uiterlijk van een vrouwtje, maar deze beschikt wel over een enorme spermaproductie. Zodra de pronkende mannen na uitbundig voorspel de vrouwtjes tot eierafzetting hebben gestimuleerd, schiet de ander razendsnel toe om ze te bevruchten.
Dit zijn al veel verschillende rolmodellen, maar het kan ook nog anders. Daar-voor moeten we naar de chimpansee, maar dat houden we voor een andere keer.