Horssen Wa’n durp wa
Prachtige documentaire over een uniek dorp
Ter gelegenheid van het 40 jarig bestaan van Dorpskrant de Klep in Horssen op 1 september 2012, is een filmdocumentaire over het dorp Horssen gemaakt.
Han Blok was als voorzitter van De Klep de initiatiefnemer, schreef het script en de teksten en voerde de regie. Cameraman Sjaak Basten maakte de opnames en deed de montage.
Deze Dorpskrant vervult al vele jaren een zeer gewaardeerd platform voor mededelingen uit het verenigingsleven, voor advertenties door het bedrijfsleven, voor interviews en nieuwtjes, verslagen over evenementen en al of niet eigenzinnige meningen en beschouwingen. Bedrijfsleven, verenigingsleven en bijzondere of interessante Horssense mensen dienden dan ook centraal te staan in de film. Han Blok en geboren Horssenaar Sjaak Basten stelden zich als doel om samen een zo breed mogelijk beeld te maken van dit bijzondere dorp. Daarbij gingen zij op zoek naar de historische, landschappelijke en sociale factoren waardoor de Horssense gemeenschap zo bijzonder is.
Uiteraard begint het bij de bijzondere ligging midden in het rivierenland, omgeven door rivieren, lange tijd afgesneden van de buitenwereld en regelmatig bedreigd door overstromingen. Een landschapshistorie met moerasbossen en rivierduinen, met middeleeuwse kloosters en kastelen vormen de oudste wortels van het heden. Een korte wandeling langs nog aanwezige restanten uit diverse historische perioden zoals het landhuis en het verborgen kasteel van de Heerlijkheid, de keramieke kruiken uit het Klootser, de drie kerken, het oude schoolgebouw en de woonhuizen van burgemeester Hiebendaal en meester Mulders biedt zelfs voor echte Horssense mensen nog tal van nieuwe wetenswaardigheden. Met de laatste resten van de proefboerderij, het gemeentehuis en de boterfabriek komt de geschiedenis alweer dichterbij en de geschiedenis komt voor de oudste inwoners helemaal weer tot leven door een virtuele kroegentocht langs de Rijdt met de vele cafés en de Horssense kermis. Door een vermenging van oud beeldmateriaal met moderne opnames en persoonlijke herinneringen van een aantal ouderen wordt in 20 minuten het hele boek over de geschiedenis van Horssen door van Johan van Os doorgewerkt en met hedendaagse beelden geïllustreerd.
De film zoemt vervolgens in op de woningen en laat zien hoe de vele oude rustieke boerderijtjes op heel verschillende manier zijn omgebouwd, gerestaureerd of vernieuwd. Daarna volgen beelden van woningen uit de periode na de tweede wereldoorlog tot aan zeer recent, waarbij de prijzen voor een stukje grond opliepen van een kwartje voor een metertje onland tot 400 € per meter voor een bouwkavel. Diverse bekende inwoners vertellen over de tijd toen zij hun huis vaak als zelfbouw en met steun van de krotopruimingsregeling konden realiseren.
Na drie kwartier komt het bedrijfsleven uitgebreid in beeld door opnames van agrarische bedrijven met koeien, varkens, kippen, geiten en schapen, gevolgd door een gevarieerd beeld van de diverse familiebedrijven zoals Romijnders, Mulders en van Beuningen die al enkele generaties in Horssen bestaan. Dit beeld wordt vervolgd met een hele serie korte shots van kleine zelfstandigen variërend van KI instructeur tot instrumentmaker en stroopstoker.
De film vervolgd met een impressie van het rijke verenigingsleven. Van de ruim veertig verenigingen krijgen natuurlijk de oudsten zoals de fanfare Excelsior, de toneelvereniging, en de voetbalclub Olympia ruimere aandacht. Toch komen ook de anderen zoals De Klep, het koor Continue of de Sjah volop in het licht. Met een keur aan flitsen van recente evenementen en diverse verhalen door vrijwilligers van het eerste uur, slaat de verbazing toe dat dit allemaal in zo’n klein dorp kan gebeuren.
Uiteindelijk doet de inmiddels traditionele carnavaleske Horssense tonprater in de vorm van De Horssoloog een poging om in een epiloog deze bijzonder hechte en actieve gemeenschap van Horssen te verklaren. Het is een prachtig peidooi voor het behoud van eigen identiteit en tegelijk het openstaan voor anderen.
Horssen’wa’n durp wa is een documentaire van bijna twee uur die echter geen minuut verveelt. Het laat zien waarin een klein dorp groot kan zijn. Alle 1650 Horssense mensen zijn laaiend enthousiast over de film over hun dorp waarop ze terecht trots zijn en waarvan ze houden, maar ook voor buitenstaanders is het een boeiend sociaal cultureel historisch en geografisch monument en een lichtend voorbeeld.
Dankzij ruime sponsoring en donaties is de film gedurende twee avonden in Horssen voor volle zalen vertoond en daarna huis aan huis gratis als DVD verspreid.
Het restant van de eenmalige oplage wordt verkocht voor € 10 per stuk. De DVD is verkrijgbaar te Horssen in de Dagwinkel, bij boekhandel Maas en Waal in Druten en de Historische Vereniging Maas en Waal, Kaasboerderij Ravenswaard en Bloemsterij Pierre Gradussen te Bergharen.